David Bagley'le Söyleşi

Çeviri: Güneş Gonca Karadağ

LF: Merhaba, kısaca kendinizi tanıtabilir misiniz? 
 

D.Bagley: Tabii. Ben David Bagley, ben bir tek tekerli bisiklet binicisi (evet, evet, ustelik, siz sormadan soyleyeyim, ikiden çok sayıda topu ya da baska nesneleri yere dusurmeden havada sürekli döndürebilirim de), bir otobur (yani vejeteryan) (hayvanları severim) ve iki şirin kız çocuğunun babasıyım. 

LF: xlock'u geliştirdiniz, bize xlock'un ortaya çıkışından sözedebilir misiniz? 
 

D.Bagley: Aslında herşey ben bir HP alıp X Pencere Sistemi'nde ekranımı kilitlememi sağlayacak hiçbir yol olmadığını anladığım zaman başladı. Sun'da kullanılan xlock ve xscreensaver'dan daha önceden bilgim vardı... xlock'taki şekilleri yeğledim, dolayısıyla xlock'u HP'ye taşıdım ve birkaç kip (mode) daha ekledim. Bunlar spline, labirent (maze), küre (sphere), etkindevinimli (hyper), salyangoz (helix), kaya (rock) ve leke (blot) idi ki bunlardan çoğu xscreensaver'dan alınmaydı. xclock'un asıl yazarı olan Patrick Naughton'a "Bunları kendi dağıtımına (distribution) eklemeyi düşünür müsün?" diye sorduğumda işlerinin çokluğundan sözetti ve eğer istersem xlock'un bakımını üstlenebileceğimi söyledi. 

LF: Hangi İşletim Sistemi ya da bilgisayarda xlockmore'un bakımını yapıp çalışıp çalışmadığını denetlediniz?  
 

D.Bagley: Denetlemeyi HP, SunOS ve VMS kullanarak yapıyordum ancak şu an sadece iş'te Solaris ve evde Linux'a erişebiliyorum. 

LF: Hangi bilgisayar modelleri bu yazılımı desteklemekte, bize söyleyebilir misiniz? 
 

D.Bagley: Bu yazılımın çalışması için X ve UNIX/VMS gerekli. Bir NT portunda çalışma yapmama karşın UNIX'ten ölümüne vazgeçemeyenlerdenim. Bir ANSI-C derleyicisine gerekli olan seyleri de xlockmore'a ekledim. Birkaç eski UNIX makineyi devre dışı bıraktım ama her zaman gcc'ye erişebilirler. Bu bakımı biraz daha kolaylaştırdı, çünkü gönderi'mdeki yamalar her zaman ANSI-C içinde gelecek. 

LF: Şu an dünya üzerinde (Linux'ta, BSD'de, Sun'da, HP'de ve diğer işletim sistemlerinde) xlock'un kaç kopyasının çalıştırıldığını biliyor musunuz? Yüzlercesi mi, yoksa milyonlarcası mı?  
 

D.Bagley: Aslında ben bu konuyla pek ilgilenmiyorum. Linux'un pek çok daağıtımında eğer X yükleniyorsa, benimsenmiş olarak xlock da yükleniyor. 

LF: Yazılım için yetkibelgesi'nde benim seçimim cardware. Yazıılmınızı beğenen herkes size bir kartpostal yollayabilir http://www.xbae.syd.net.au/postcards.html'ye bir göz atın, bakalım adımı görebilecek misiniz?   
 

D.Bagley: Evet. BSD türü çoğaltma hakkını yeğliyorum. Yazarın adını yazılımda korurken ne kadar az kısıtlama olursa o kadar iyi olacağını düşünüyorum. Öte yandan xlock'ın kökendeki yazarı olmadığımdan, gerçekte, onda bir değişiklik yapamam. Belçika çikolata ürünlerini ele alalım örneğin... Eğer Belçika'da yaşıyorsanız ve xlock kullanıyorsanız çikolata türlerinden 500 gram göndermeniz gerekiyor (hindistancevizi olmasın lütfen). 

LF: Bu yazılım Linux, BSD Sun, HP ya da başka bir işletim sistemiyle çalışan kaç bilgisayara yüklendi?   
 

D.Bagley: Bilemiyorum. Benim kestirimim aylık gönderilerimin sayısının 1000 ile çarpımı. Dolayısıyla buyruk satırından xlock koşturulan en az 80000 bilgisayar demek doğru bir kestirim olur sanırım. (Noel dönemini çok kederlendirici buluyorum çünkü bu dönemde çok fazla xlock iletisi alamıyorum :( ) 

LF: xlock ile ilgili ne gibi sorunlarla karşı karşıya geldiniz?  
 

D.Bagley: Zaman bulamama çok büyük sorun oluyor. Yapmak istediğim çok fazla şey var. Sürekli uykusuzluk çekiyorum. xlock'un bakım ve geliştirimiyle geçen beş yılın ardından, değişiminden hoşnut olmadığım bölümler var hâlâ. Basit sorunları öncelikle kapsamlı YAPILACAKLAR listemde halletmeye çalışıyorum. AsılRenk (TrueColor) sorunları, özellikle de 24 bitlik görüntüyle yetinmek zorunda kalalı beri benim için başa çıkması güç olan sorunları oluşturuyor. :(  

LF: xlock(more) yaklaşık 70 türden oluşuyor. Siz hangisini, hangi nedenden dolayı kullanmayı yeğlersiniz? 
 

D.Bagley: Evet, evet. Geçenlerde 90 kadar saydım. Bu iş çığırından çıkıyor. Sanırım ben "sıkıcı" yaşam türlerini seviyorum. Buna ek olarak da karınca (ant), kristal (crystal) ve penrose'u. xlock'un Sun sürümündeki bazı başlatıcı yaşam biçimlendirmeleri (configuration) bu türlerin ölmesine neden olan ufak yanlışlıklar içeriyor. Arkasındaki tüm karmaşık matematiksel işlemlerine rağmen, penrose gerçekten görkemli. Arasıra bazı yanlışlıklar olmuyor değil ama daha sonra bu yanlışlıkların üstesinden hiçbir eksiklik yaratmadan gelebiliyor (yaptıklarını size bildirmesi için -verbose ile koşturun). 

LF: Bu yazılım üzerinde kaç kişi çalışıyor? 
 

D.Bagley: Genelde beni sürekli düzenleme ve güncelleştirme sağanağına (bombardıman) tutan en az 6 elemanım vardır. Pek çok kişi de bana yeni öneriler, yamalar ve kipler (türevler, Ing: mode) gönderir. Bu arada, benden yıllardır yardımını esirgemeyen, aynı zamanda kristal (crystal) türünün de yazarı olan Jouk Jansen'a teşekkür etmek isterim. 

LF:Siz de buyruk satırı arayüzü devrinin bittiğine ve artık herşeyn GUI (Grafik kullanıcısı arayüzü) olduğuna mı inanıyorsunuz?  
 

D.Bagley: Bu üzüntü verici bir şey kuşkusuz. Ben buyruk satırıyla fareyle olduğundan daha iyi iş çıkardığıma inanıyorum. ben hâlâ Adventure gibi oyunları ve program kırmayı seviyorum. Buna karşın yazı ekran koruyucularına sahip olmak bir tür kısıtlama koyuyor insanın üzerine... el ile yapılabileceğini düşünüdğüm tek şey mektup yazmak (intervue olmaksızın) (SCO bir yazı ekran koruyucusuna sahip, belki ben de bir tane yapabilirim, ne dersiniz?:) 

LF: xlock'un bir de rakibi var, xscreensaver. Ne tür ilişkileriniz oldu? 
 

D.Bagley: Jamie Zawinski ( xscreensaver'ın yazarı ve bakım-geliştirimcisi)  ve ben pek çok tartışmaya girdik ve kararlara vardık. xscreensaver çok gelişmiş bir ürün, kabul ediyorum, fakat yine de xlock koşturmanın kolaylığını yeğlerim (yalnızca tek bir "basit" buyruk ile) İşbirliğimiz süresice biz xlock'u kolaylıkla xscreensaver'a derleyebilecek bir hale getirdik. Burada asıl işi Jamie yaptı desem yalan olmaz. Biz hâlâ iyi fikirleri birbirimizden çalma konusunda hemfikiriz. Yakın zamanda dosyaları, üzerinde değişiklik yapmadan, paylaşmak konusunda bir anlaşma yaptık. Nasıl gitttiğini birlikte göreceğiz. 

LF: After dark (karanlıktan sonra) ve benzeri ekrankoruyucuları ve Microsoft'un ekrankoruyucuları hakkındaki düşünceleriniz nelerdir? 
 

D.Bagley: Eğer böyle bir şeyden hoşlanıyorsanız güzel bir kullanıcı arayüzüne sahip olduğu söylenebilir. xlock'un Microsoft'ta asla görülmeyen -use3d gibi bazı sıradışı özelliklere sahip olduğunu düşünüyorum. Kaynak kodu bedava dağıtılmadan ortaya çıkmayacak özelliklerden biri ve yamalara geliştirici tarafından geri besleme yapılabilir. 

LF: Bazı 3 Boyutlu türleri xlock'un üçüncü sürümünden sonra görüldü. Bu evrimi şiz nasıl değerlendiriyorsunuz?  
 

D.Bagley: Geçmişine bakacak olursak, daha önceki sürümlerde değişiklikler biraz keyfi yapıldı. Buna karşın, sürüm 3'ten sürüm 4'e geldiğimizde OpenGL'yi ve GNU'nun düzenini de uyarladığımı ve kaynağı çeşitli dizinlere bölüğümü görürsünüz. 3 boyut elemanları hemen hemen mükemmel. Özellikle de Microsoft tarafından  uyarlanmasından bu yana, kalıcı olacakmış gibi görünüyor. 3 boyut kullanılarak yazılmış çeşitler görmekten çok memnun kalacağım. Bir text3d türü de şu an gelişim aşamasında. 

LF: UNIX ve Lınux kullanıcıları grubunun çalışmalarınıza bakışı nasıl?  Bize biraz aldığınız ileti ve CD SuSE'nin verdiği CD'den bir de birinin size göndermiş olduğu öykü panosundan sözedebilir misiniz?  
 

D.Bagley: İletilerimin hemen hemen yarısı Linux kullanıcılarından geliyor. her zaman xlock ile ilgili ileti ve yama almaktan hoşlanmışımdır. xlock'un temel bileşimlerinden biri de görsel destekli olmasıdır. Bunun yanısıra, böyle bir Linux dağıtıcısı olan SuSE'ye de Linux CD'lerini benimle paylaştıkları için minnettarım, biliyorsunuz ben aynı zamanda bir yaratıcı-geliştiriciyim de. 

LF: xlock'u geliştirmeye son vermeyi düşünüyor musunuz?  
 

D.Bagley: Bu konuya benden daha çok zaman ayırabilecek herkese açık bir önerim var benim. (xlock için önce bazı yamaları yapmak istiyorum, böylece onun emin ellerde olduğunu bileceğim.) Bundan sonra çeşitleri geliştirme üzerinde yoğunlaşabilirim (bu işin içine ğiriş nedenimdi bu) Zamanımın büyük bir kısmı iletileri yanıtlamak, denetlemeler yapmak, xlock programının ana bölümlerini elden geçirmek ve yamalar eklemekle geçiyor. Aslına bakacak olursanız, xlock'u bırakmak bana çok zor gelecek, sanki onun için zaman yaratıyor gibiyim şu an (karım bundan dolayı para almam gerektiğini söylüyor) şu sıralar daha çok rağbet gören bir iş edindim ve xlock'a adayacağım zamanı azalttı bu da... Bir ara xabacus'u da güncelleştirmek istiyorum ama iletilerimin %100'ü xlock ile ilgiliyken ben bu işin altından kalkamam diye düşünüyorum. 

LF: Linux Free BSD ve GNU gcc, emacs ve Open source netscape gibi diğer ücretsiz yazılımlar hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?  
 

D.Bagley: Kaynağa sahip olmak çok güzel. Aynı zamanda  dağıtımda kullanıcılara önerileri ve yamaları geri besleme izni vermek de olağanüstü. Farklı yapılarda gcc kullanımı ile çok daha fazla iş yapılacağı düşüncesindeyim. Bölümde benim hiç deneyimim yok. Her zaman gcc ve SunC kullanıyorum. Emacs, yuck DOS yüklü bilgisayarımda da vi kullanıyorum. En azından mesleki dünyada bir yönetici olarak vi'ı kullanmayı seviyorum çünkü sistemde bulunmayı güvence altına alan bir editör. Linux'ta vi ile ilgili tek sorunum standart bir vi'nın olmaması. Çeşitli gerial'lar (undo) gibi yeni özellikleri seviyorum,  fakat diğer vi'ın kullanmaya alıştığım diğer özellikleri bazen işlemeyebiliyor. Açık kaynak netscape (open source) evet, bence bu pek çok parlak fikirde de olduğu gibi, gene Jamie Zawinski'ye ait. xscreensaver'a harcayacak bunca zamanı da nasıl buluyor bilmiyorum. 

LF: Solaris'in yalnızca, CD ve port için 20$ isteyip kaynak kodunu ücretsiz vermesi hakkında ne diyorsunuz? 
 

D.Bagley: Vay canına. Bunu ilk kez duyuyorum. Eğer Linux'u bilmiyor, kullanmıyor olsaydım büyük olasılıkla ben de edinirdim. Denetlemek için farklı işletim sistemlerine gereksinimim var, bundan dolayı Linux yüklü makinamı evde kullanıyorum. Eğer yalnızca elimde bir tane işletim sistemi olsaydı dahi yeğlemek büyük sorun olurdu. DEC aynı şeyi VMS ile yapabilir belki ama muhtemelen başarı sağlayamaz. Bu arada, ben de gerçekten xlockmore adından nefret ediyorum... fakat ne yapabilirim?
Bu ad daha xlockmore tanınmadan önce kondu, ben daha yeni yeni geliştirmeye başladığım sırada. Ben sadece insanların  benim xlock'ın özgün yapımcısı olmadığımı  kolayca anlayabilecekleri bir ad olsun istemiştim.